Hoe nemen mensen afscheid in de Lage Landen?
Dat is nog steeds een van de vragen in het negende Mini-onderzoekje. Deze vraag werd uitgebreid beantwoord. De meeste respondenten gaven immers meer dan één antwoord en maakten een onderscheid tussen formeel en informeel, tussen ‘tegen vrienden’ en ‘tegen collega’s, tegen onbekenden’ of tussen informeel/formeel enerzijds en algemeen anderzijds. Omdat dat onderscheid zo algemeen en overduidelijk aanwezig was, kunnen al die gegevens duidelijk niet op één hoop gegooid worden.
Informeel, neutraal, formeel afscheid nemen
Met de antwoorden die tot eind juli 2018 binnengekomen zijn, heb ik daarom de volgende drie kaarten gemaakt.
Opvallend is dat heel wat informele vormen wel terugkomen op de ‘neutrale’ kaart, maar niet op de formele. Daarnaast blijken ‘dag’ en ‘tot ziens’ net eerder formele afscheidsgroeten te zijn die bruikbaar zijn in het hele taalgebied. De variatie zit hem vooral in het informele register. Dat hoeft ook niet te verwonderen: bij informele gelegenheden treft men ook meestal mensen uit de nabije omgeving die het lokale dialect of regiolect (ook) spreken.
Niet compleet
Uiteraard staan niet alle antwoorden op de kaarten. Zeker in informele situaties nemen mensen soms op heel creatieve en persoonlijke manieren afscheid van elkaar. Heel mooi en zeker de moeite waard om te vermelden, maar ze allemaal opnemen zou een compleet onleesbare kaart opleveren. De lijst zelf volgt daarom binnenkort nog.
Voor de verklaring van de verschillende vormen verwijs ik door naar een artikel van Jan Stroop, gebaseerd op gegevens uit 1973 en 2008. Het verschil tussen de situatie in 2008 en die in 2018 is niet opvallend groot. Duidelijk is wel dat de Nederlandse groeten ‘doeg’ en ‘doei’ de rijksgrens sindsdien amper hebben overgestoken.
Deze kaart is niet definitief. Mis je dus iets op de kaart (een informele groet uit jouw regio of een formele groet die volgens jou toch veel vaker wordt gebruikt), vul dan het Mini-onderzoekje zelf in en nodig je vrienden en kennissen uit dat ook te doen. Alle bijdragen zijn nog steeds welkom.
