Alweer woorden wissen?
Weg met het woord. Dat is de titel van het nieuwe taalboekje van uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts. Toen de uitgeverij mij vroeg om het te lezen en te recenseren, was mijn eerste spontane gedachte: ‘Oh nee, niet opnieuw!’
Vijf jaar lang, van 2013 tot 2017, organiseerde het Instituut voor de Nederlandse Taal immers onder de naam Weg met dat woord een verkiezing van het irritantste woord van dat jaar, dat volgens de stemmers ‘geschrapt’ zou mogen worden. Ik heb dat altijd een bizarre wedstrijd gevonden: als je je zoveel ergert aan een woord dat je het wil schrappen, waarom zou je er dan zoveel aandacht aan schenken en je wat extra wentelen in je ergernis? Er is immers maar één manier om een woord te laten verdwijnen, en dat is het niet meer gebruiken. Weg aandacht, weg gebruik, weg bekendheid, weg woord. Misschien dacht het INT er ook wel zo over toen het tot mijn opluchting in 2018 geen verkiezing meer organiseerde. Ik hou niet zo van taalergernissen, het is leuker om je bezig te houden met de schoonheid van taal. Dacht ik toch.
Knipogen naar taalrijkdom
Maar goed, mijn nieuwsgierigheid naar het boekje was wel gewekt. Zeker toen bleek dat je die titel met een ironische knipoog moet bekijken en het net om een ode aan de rijkdom van, en liefde voor taal gaat. Liefde, rijkdom en een vleugje ironische humor? Kijk, dan heb je me weer aan boord. De vraag is nu alleen of de auteurs die een bijdrage voor Weg met dat woord leverden de opdracht ook zo begrepen hebben.
Korte versie van het antwoord: ja, dat hebben ze. Hoe divers de auteurs en dus de bijdragen ook zijn, elke bijdrage is op zijn manier een lofzang aan de taal. Van echte taalergernis is geen spoor te bekennen. Heerlijk.
Zoveel mensen, zoveel verhalen
En dan nu de lange versie. Als je aan zoveel uiteenlopende auteurs een bijdrage vraagt, krijg je ook de meest uiteenlopende teksten. Het sérieux van Marc Reynebeau en het zelfrelativisme van Joël De Ceulaer worden afgewisseld met het doorwrochte taalgebruik van Christophe Vekeman, de poëzie van Uus Knops, de beeldende beschrijvingen van Fleur Van Groningen, de korte alinea’s van Mark Coene, de heel Nederlands opgebouwde mening van Paulien Cornelisse en, enfin, u begrijpt wel waar ik naartoe wil.
Elke auteur heeft het onderwerp in zijn of haar geheel eigen stijl aangepakt. De ene maakt van de gelegenheid gebruik om een persoonlijk standpunt in de verf te zetten, de andere om eerst even duidelijk te maken dat ze taal eigenlijk te mooi vinden om domweg een woord te schrappen. Hierdoor zijn de afgekeurde woorden ook heel divers: van voor de hand liggende woorden als ‘antipolitiek’ en ‘dagdagelijks’ tot heel dagelijkse woorden als ‘ziezo’ en ‘de/het’ (ja, echt!).
Het gaat ook niet echt over de woorden zelf, wel om het verhaal erachter. En heel eerlijk: het ene verhaal ligt me beter dan het andere. Bij sommige begin ik spontaan te knikken of te glimlachen, van andere denk ik ‘wat is nu?’. Maar dat heeft vooral te maken met stijl en smaak. Het voordeel: iemand met een totaal andere smaak zal er ongetwijfeld ook zijn gading in vinden.
Weg met dat woord is, in tegenstelling tot wat de titel suggereert, een originele ode aan de rijkdom van de Nederlandse taal. Een woordenbijbeltje met persoonlijke verhalen en taalspelerijen die ons erop wijzen dat zelfs taalergernissen leuk kunnen zijn en onze blik op de realiteit verruimen. Een minpuntje toch: de cover, die had wat levendiger gemogen. Maar laat je hierdoor vooral niet afschrikken, beste taalliefhebber. Je moest het eigenlijk al in huis hebben.
Over het boek
Weg met het woord is een uitgave van Borgerhoff & Lamberigts. De volgende auteurs leverden een bijdrage: Marc Reynebeau, Joël De Ceulaer, Heleen Debruyne, Christophe Vekeman, Fleur Van Groningen, Ruben Mersch, Johan Sebastiaan Stuer, Sven Van den Eynde, Sien Volders, Max Temmermans, Serge Simonart, Marnix Peeters, Paulien Cornelisse, Arne De Winde, Christophe Deborsu, Koen Strobbe, Geert Stadeus, Uus Knops, Tom Heremans, Stijn Van der Stockt, Frederik De Backer, Bambi Ceuppens, Mark Coenen, Stephane Coorevits, Jan Vanriet, Sam De Graeve, Marc Didden, Wouter Deprez, Guinevere Claeys en Yannick Dekeukelaere.
ISBN: 9789463931038
