Elke leerkracht taalleerkracht
Alle leerkrachten zijn in feite taalleerkrachten. Dat wordt toch zo gezegd. Leerkrachten hebben in ieder geval een voorbeeldfunctie. Zij worden verondersteld de Nederlandse standaardtaal te beheersen en ook te gebruiken. Op die manier maken de leerlingen kennis met dat register en tijdens het vak Nederlands leren ze het zelf ook gebruiken. Dat is in ieder geval het principe. Maar hoe gaat het nu in de praktijk?
Steven Delarue
Steven Delarue is onderzoeker aan de Universiteit Gent, en in zijn doctoraatsonderzoek gaat hij onder meer na hoe leerkrachten tegenover de standaardtaal staan en welke functie de standaardtaal in de klaspraktijk heeft. Hiervoor interviewde hij meer dan 80 leerkrachten uit het lager en secundair onderwijs en volgde hij enkele lessen bij die leerkrachten. In zijn blog brengt hij hier regelmatig verslag van uit.
Lerarenopleiding en standaardtaal
Zijn laatste blogbericht gaat over een onderdeel van zijn onderzoek. Steven Delarue legt de inhoud van de lerarenopleiding door de jaren heen naast de mening van leerkrachten van verschillende leeftijden over de standaardtaal. Hij stelt zich hierbij de vraag hoe groot de invloed van die lerarenopleiding is op de houding van de leerkrachten tegenover standaardtaal. De aandacht voor taal binnen die opleiding is volgens hem heel belangrijk.
De lerarenopleiding is bij de oudste generatie (tot begin jaren 80) heel beperkt, en er is bijna geen aandacht voor taalgebruik. Als er aandacht voor is, blijft het beperkt tot correct spellen en verzorgd schrijven. Tijdens de jaren tachtig en negentig is die aandacht wel wat groter, maar ze blijft beperkt. De focus ligt op taalzuivering en correct standaardtaalgebruik. Nog steeds ligt het hoofdaccent op schrijven, maar ook verzorgd spreken en dictie komen aan bod. Einde van de jaren negentig is de opleiding zelf grondig hervormd en uitgebreid. Sindsdien is ook de aandacht voor taal breder en functioneler.
Leeftijd en visie op taal
De houding van de leerkracht zelf verschilt ook naargelang de leeftijd. De leerkrachten uit de oudste generatie, opgeleid in de jaren 70, hechten er veel belang aan dat hun leerlingen correct AN gebruiken. De nadruk ligt bij hen op schrijven en spelling. De leerkrachten van de tussen- en jongste generatie hebben er minder problemen mee dat leerlingen tussentaal gebruiken. Ze hechten meer belang aan een verzorgde taal en respectvol taalgebruik. Het is belangrijker dat leerlingen het juiste taalregister (standaardtaal, tussentaal, jongerentaal) op het juiste moment kunnen gebruiken.
Er klopt iets niet?
Het valt op dat de tussengeneratie op dat vlak aansluit bij de jongere generatie, hoewel hun opleiding net meer lijkt op die van de oudere generatie. Steven Delarue vraagt zich dan ook af hoe dan komt. Daarom wil hij graag jouw feedback over deze kwestie. Ben je leerkracht en merk je ook dat oudere collega’s meer belang hechten aan correct AN, of net niet? Hoe zag jouw lerarenopleiding eruit? Ben je zelf geen leerkracht, maar merk je ook veranderingen in het onderwijs? Meld het dan even op zijn blog.
