Taal is een onderwerp waar zowat iedereen wel iets over te zeggen heeft. Want iedereen spreekt op zijn minst één taal, heeft op school leren lezen en schrijven, en heeft ooit te horen gekregen wat goed en fout Nederlands is.
Maar er zijn ook mensen die gefascineerd zijn door taal. Zij studeren taal, maken er hun vak van, spelen met taal, onderzoeken taal en verliezen hun verwondering voor taal nooit. Zulke mensen zijn mijn taalvertellers. Het zijn stuk voor stuk mensen die ik respecteer en zelfs stiekem bewonder om wat ze over taal en alles daarrond weten en wat ze er zoal mee doen. En zo iemand is Sofie Begine.
Sofie Begine
Sofie is in de eerste plaats een taaltrainer en taalcoach voor de fantastische firma ATOLO. Dat wil zeggen dat ze gepersonaliseerde lessen Nederlands geeft aan mensen die in het bedrijfsleven actief zijn. Uit haar activiteiten als trainer vloeide haar eigen project Goesting in Taal voort, dat als doel heeft alle taalbarrières tussen Vlamingen en anderstaligen weg te nemen.
1. Wat fascineert je zo aan het verschijnsel taal?
Wat me zo fascineert aan taal, is haar oneindige rijkheid en het feit dat taal iets levends is, iets wat voortdurend evolueert. Ik kan er als leraar met mijn studenten ook oneindig veel plezier uit halen als we samen een nieuwe uitdrukking ontdekken.
2. Hoewel je geen taalopleiding hebt, ben je nu toch actief in de taalsector. Hoe zag het begin van je taalcarrière eruit?
Hoewel ik wist dat ik leraar wou worden, kwam ik eerder toevallig in de taalsector terecht. Oorspronkelijk had ik immers geschiedenis gestudeerd. Toen ik echter niet meteen een job vond in het middelbaar onderwijs, kreeg ik de kans als taaltrainer Nederlands in het bedrijfsleven aan de slag te gaan. Ik had altijd al een goed gevoel voor taal gehad en had al hier en daar vrijwillig aan anderstaligen lesgegeven. Het is dan ook een kans die ik met beide handen gegrepen heb, wat ik me nog geen seconde heb beklaagd.
3. Heb je een voorbeeld, iemand die je op taalvlak inspireert of geïnspireerd heeft?
Hoe belangrijk het is de informele taal te kennen, ervaarde ik voor het eerst als student Arabisch. Nadat ik eerst twee jaar Standaard-Arabisch had gestudeerd, ging ik in 2011 naar Libanon. Daar kwam ik tot de jammerlijke conclusie dat ik de lokale mensen niet begreep. Daar ontdekte ik ook het Saifi Instituut, een school die zich specialiseerde in het onderwijzen van het Libanese dialect. Hier werd het eerste zaadje voor Goesting in Taal geplant.
Later besefte ik immers dat er in Vlaanderen ook een heel verschil is tussen de standaardtaal en de omgangstaal van elke dag.
Daarnaast ben ik ook een grote fan van de videoreeks Comme une française van Géraldine Lepère, iemand die net zoals mij de missie heeft mensen te helpen om te klinken als een native speaker.
4. Met welke fijne, interessante taalzaken ben je nu bezig?
Terwijl ik nog dagelijks taaltrainingen geef, ga ik verder met de ontwikkeling van Goesting in Taal. Het is niet altijd gemakkelijk te combineren met mijn job als trainer, maar de goesting is groot en ik heb het gevoel dat 2017 een spannend jaar voor Goesting in Taal zal worden!
5. In 2015 startte je met het project Goesting in Taal. Er zijn al de site, workshops en het boek. Wat staat er nog op stapel?
Heel wat! Er komt een volledig uitgewerkt handboek en werkboek aan. Dat zal Wa zegt ge?- Vlaamse spreektaal voor anderstaligen heten en is gericht is op een publiek met minimaal een B1-niveau in het Standaardnederlands. Er komen nog heel wat workshops en er is ook een nieuwe Spoken Flemish Survival Guide for the Office op komst, dat zowel in het Engels als in het Frans zal verschijnen.
Daarna gaan we op pad met Goesting in Taal, om zo veel mogelijk spelers in het taalonderwijs met ons aanbod te laten kennismaken.
6. Welk dialect, welke taalvariant, taalregister vind jij het mooist/interessantst? Is daar een speciale reden voor?
Dat vind ik een moeilijke vraag. Hoewel ik dag in dag uit met de Vlaamse tussentaal en taalvariatie bezig ben, kan ik ook ontzettend ontroerd worden door standaardtaal. Als ik hier al een opinie over heb, zou ik Bart Peeters citeren: “We mogen vooral niet monogaam omspringen met taal. Dialect, tussentaal, Algemeen Nederlands, sms-taal… laat duizend registers bloeien.” Het is net dat levende, die variatie, die rijkheid die me geboeid houden.
7. Wat zou jij nog graag onderzocht willen zien?
Hoewel er al onderzoek bestaat (onder meer aan de Universiteit Gent) over de moeilijkheden die anderstaligen ondervinden door het bestaan van tussentaal en dialecten, is er nog niet veel onderzoek verricht naar de diverse positieve effecten die zouden kunnen voortvloeien uit het aanleren van tussentaal.
Zelf ben ik ervan overtuigd dat de kennis van tussentaal een belangrijke sleutel kan zijn tot het ontwikkelen van authentieke, betekenisvolle relaties met Vlamingen.
Ik zie het bij mezelf: als een anderstalige me aanspreekt met “Hey Sofie, hoe is’t? Ca va met uw boek? Allee, tot sebiet, hè”, ben ik meer mezelf bij die persoon dan als hij zou zeggen “Dag Sofie, hoe gaat het? Hoe gaat het met je boek? Tot straks.”
8. Heb je een favoriet filmpje of boek over taal dat je aan iedereen zou aanraden?
Ik heb niet meteen een favoriet, maar een filmpje dat me onlangs deed lachen, was een fragmentje over Vlaamse dialecten in de quiz De Slimste Mens ter Wereld. Ik vind het een mooie illustratie van het plezier dat al die taalvariatie kan teweegbrengen.
9. Heb je nog een taalverhaal dat je graag met de wereld wil delen?
Een van de mooiste momenten voor Goesting in Taal tot nu toe, was toen ik na een van onze Buddy-workshops (met tandems van Erasmusstudenten en Vlaamse studenten) het lokaal verliet en mijn deelnemers aantrof terwijl ze (in het Vlaams, jawel) stonden af te spreken om een pintje te gaan drinken en waar en wanneer. Sommige deelnemers spraken voor de workshop nog geen woord Nederlands!
Dat was een van de momenten waarop ik dacht: dit werkt echt!
Meer weten over Sofie Begine en haar project Goesting in Taal? Bezoek dan de website www.goestingintaal.com of volg de Facebookpagina.
