Atlas van de Nederlandse standaardtaal (en spreektaal)


Visie Atlas Alle taalkaarten Mini-onderzoekjes Helpen?


Klik op de titel voor meer informatie.

kaart friet patat in België en Nederland
Vraag: Hoe noemt u de voorwerpen op de foto? aardappelen / patatten / piepers / anders (Gesteld in 2015, Mini-onderzoekje ...
Kaart afscheidsgroet informeel
Afscheidsgroet Vraag: Hoe neemt afscheid? Geef aan of er verschillen zijn afhankelijk van de situatie en de persoon die u ...
Afstandbediening
Vraag: Hoe noemt u het voorwerp waarmee u vanop afstand de tv, de dvd-speler en dergelijke kunt bedienen? (gesteld in ...
Vraag: Hoe noemt u het wassen van de vuile borden en het vuile bestek na de maaltijd? (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 28, ...
Vraag: Hoe noemt u de installatie boven het fornuis die etenslucht, vetdeeltjes en wasem wegzuigt? (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 29, 1a) Kaart ...
Vraag: Hoe noemt u het leesteken ' (dat aanduidt dat er een of meerdere letters zijn weggelaten)? (gesteld in 2021, ...
taalkaart appelsien - sinaasappel
Vraag: Hoe heet deze vrucht? (afbeelding sinaasappel - citrus sinensis) (Gesteld in 2014, Mini-onderzoekje 2, ) Artikel: Pompelmoezen, grapefruit en ...
taalkaart: auto otto ooto
Vraag: Hoe spreekt u het woord 'auto' uit? Bijvoorbeeld 'dat is de auto van mijn broer' (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje ...
Vraag: Hoe noemt u wegwerpschrijfgerei, meestal in plastic? (gesteld in 2016, Mini-onderzoekje 7, 3) Artikel: Mini-onderzoekje 7: balpenArtikel: De balpen: ...
taalkaart met de verspreiding van bedankt om/voor/dat
Vraag: Welke variant kun jij zeggen/schrijven? Bedankt dat je gekomen bent / om te komen / voor te komen / ...
Kaart begroetingen in Nederland en Vlaanderen
Vraag: Hoe begroet u iemand? Geef aan of er verschillen zijn afhankelijk van de situatie en de persoon die u ...
Vraag: Hoe noemt u de langwerpige, donkergekleurde staaf van verschillende soorten vlees die warm gefrituurd wordt gegeten? en Hoe noemt ...
Vraag: Wat is volgens u de afkorting van het woord 'bibliotheek'? (Mini-onderzoekje 32, 6a) ...
Taalkaart speculaas / speculoos / speculatie / taaitaai Vraag: Hoe noemt u het spelletje dat met de hand wordt gespeeld (met ...
Vraag: Hoe noemt u het korte kapsel waarbij het haar in één lijn rond het hoofd is afgeknipt? (gesteld in ...
Vraag: Hoe noemt u dit koppel leestekens [ ]? (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 26, 15a) Afbeelding 11 in Tot in ...
Vraag: U bent boos op iemand en wilt dat die persoon weggaat. Wat zegt u? (gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 16, 9a) ...
Vraag: Hoe noemt u het kledingstuk in één stuk dat vrouwen dragen bij hun huwelijk. Zowel het bovenlichaam als (een deel ...
taalkaart uitspraak cello: sello, sjello of tsjello
uitspraak [sello] uitspraak [sjello] uitspraak [tsjello] Vraag: Hoe spreekt u 'cello' uit? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 19, 13a) Artikel: Uitspraak ...
uitspraak 'controle'
Vraag: Hoe spreekt u de tweede klinker in het woord ‘controle’ uit? Bijvoorbeeld: ‘alles onder controle'. (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 27, 4a) ...
Vraag: Hoe noemt u de gele specerij die vooral bestaat uit kurkumapoeder, maar ook peper, gemberwortel, korianderzaad en kruidnagels bevat? ...
Vraag: Wat zeg je? 'De kroost', 'het kroost', 'allebei'? (gesteld in 2014, Mini-onderzoekje 1, 1 en in 2024, Mini-onderzoekje 36, ...
taalkaart met de verspreiding van 'de matras' versus 'het matras'
Vraag: Vul het juiste lidwoord in: 'Mooi bed, maar __ matras is te zacht'? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 20, 5a) ...
Vraag: Zegt u 'het punt' of 'de punt'? (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 26, 2a) Afbeelding 1 in Tot in de ...
taalkaart met de verspreiding van doen / laten schrikken
Vraag: Vul in: je __ me schrikken! (doen/laten) (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 21, 1a) Kaart 43 in Buurtaal. Praktische gids ...
Vraag: Hoe noemt u het metalen hek om een zone af te bakenen en publiek op een afstand te houden? (Vraag ...
Vraag: Hoe noemt u het leesteken : en hoe schrijft u dat? (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 26, 3a) Afbeelding 3 ...
Vraag: Wat betekent 'enerverend'? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 19, 1a) Column VRT Taal: Enerverend (10 april 2019)Artikel: Enerverend - het vervolg ...
Vraag: Hoe spreekt u de eerste klank van 'euforie' uit? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 19, 14a) Artikel: Euforie of uiforie? ...
Vraag: Wat betekent 'fameus'? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 19, 9a) ...
taalkaart patat friet frieten frit frut
Vraag: Hoe noemt u de voorwerpen op de foto? (een zakje) frieten / (een zakje) friet / (een zakje) patat ...
kaart van 'lange gehaktstaaf': frikadel, frikandel, curryworst, hamburger, lange hamburger
Vraag: Hoe noemt u de langwerpige, donkergekleurde staaf van verschillende soorten vlees die warm gefrituurd wordt gegeten? (Mini-onderzoekje 12, 8a) ...
Vraag: Hoe noemt u een ronde compacte bal gehakt met allerlei kruiden, gebakken of gefrituurd? (Vraag gesteld in 2017, Mini-onderzoekje 12, ...
taalkaart keukengerief, keukengerei, keukenspullen
Vraag: Hoe noemt u de voorwerpen op de foto? (Kookpot, messen, lepels, garde, aardappelstamper, snijplank) (Gesteld in 2015, Mini-onderzoekje 4, ...
taalkaart schrijfgerief, schrijfgerei, schrijfspullen
Schrijfgerief/-gerei/-spullen Vraag: Hoe noemt u de voorwerpen op de foto? (Pennen, potloden, markeerstiften, ...) (Gesteld in 2015, Mini-onderzoekje 4, 2) ...
taalkaart tuingerief, tuingerei, tuinspullen, gereedschap
Tuingerief, -gerei, - spullen Vraag: Hoe noemt u de voorwerpen op de foto? (Hark, schoffel, hak, schop, …) (Gesteld in ...
Vraag: Vul in: Modern of antiek? Dat is een kwestie van …  (Gesteld in 2017, Mini-onderzoekje 11, 9a) Artikel: Goesting ...
Vraag: Vul in: Ik heb … in een lekkere spaghetti. (Gesteld in 2017, Mini-onderzoekje 11, 2a) Artikel: Goesting in goesting ...
Vraag: Veel zwangere vrouwen eten plots de gekste dingen en combinaties. Haring met suiker bijvoorbeeld. Ze hebben vreemde ...  (Gesteld ...
Vraag: Vul in: Selder, oesters en chocola zijn bekende afrodisiaca of lustopwekkende voedingsmiddelen. Je zou er dus … van moeten ...
Vraag: Vul in: Heb jij … om deze vragenlijst in te vullen? (Gesteld in 2017, Mini-onderzoekje 11, 1a) Artikel: Goesting ...
Vraag: Hoe noemt u de bak on­der een wa­ter­kraan (of pomp), m.n. in de keu­ken, met af­voer­buis naar de goot, ...
Taalkaart pompelmoes - grapefruit
Vraag: Hoe heet deze vrucht? (afbeelding grapefruit - citrus paradisi) (Gesteld in 2014, Mini-onderzoekje 2, 2) Artikel: Pompelmoes, grapefruit en ...
Vraag: Hoe noemt u het grote voorwerp waaruit u koffie of thee drinkt? (kop, tas, mok, beker) (Vraag gesteld in 2018, ...
Vraag: Hoe noemt u de lichte sportschoen met rubberzool, veel gebruikt door schoolkinderen? (gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 18, 11a) Zie ...
Vraag: Hoe noemt u gebakken schijf gehakt die vaak samen met mayonaise en sla, tomaten en andere groenten in een ...
Vraag: Hoe noemt u het mouwloos ondergoed voor het bovenlichaam, dat dient om het bovenlichaam warm te houden? Het wordt tegenwoordig ...
Vraag: Hoe noemt u een bovenkledingstuk, doorgaans voor mannen, dat de romp bedekt en lange of korte mouwen heeft en van ...
Vraag: Hoe noemt u fijn­ge­hakt hoofd­vlees, dat in vor­men ge­perst en ge­zult is (hoofdkaas, preskop, kipkap, kop, frut)? (Vraag gesteld in ...
Taalkaart liefde uiten ik zie u graag ik hou van jou
Vraag: Hoe noem je het toestel waarin je voedingswaren koel bewaart? (Gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 21, 7a) Artikel: Praten over ...
taalkaart verspreiding in de trein (Nederland en België) op de trein (België)
Vraag: Welk(e) voorzetsel(s) pas(sen) in de volgende zinnen? 'Je mag niet roken in / op de trein' (gesteld in 2020, ...
taalkaart over het woordaccent, in 'ingewikkeld' in België en Nederland
Vraag: Waar legt u de klemtoon in het woord 'ingewikkeld' (betekenis: complex)? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 19, 15a) Kaart 10 ...
taalkaart spijkerbroek jeans jeansbroek
Spijkerbroek of jeans? Op deze kaart zijn de antwoorden opgenomen op vraag 8 uit Mini-onderzoekje 18 (2019): (hoe noemt u ...
Vraag: Hoe noemt u een kledingstuk in één stuk voor vrouwen dat het bovenlichaam en een deel van de benen ...
Dialectwoorden kalkoen in Vlaanderen
Kalkoen (1935) Artikel: Turkse snotneus ...
kaart Kauwgom
Vraag: Hoe noemt u tabletjes of strookjes van suiker en zoetstof voorziene gom, om op te kauwen? (gesteld in 2016, ...
Kaart met kerstgroeten
Vraag: Wat zegt u met Kerstmis? (Gesteld in 2017, Mini-onderzoekje 8, 2a) Artikel: Kerstwensen in de Lage Landen ...
taalkaart koelkast ijskast frigo
Vraag: Hoe noem je het toestel waarin je voedingswaren koel bewaart? (Gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 21, 7a) Artikel: Koelkast, ijskast ...
Vraag: Hoe noemt u het koekje gemaakt van tarwebloem, gekaramelliseerde kandijsuiker en soms kaneel? Wordt in cafés en restaurants aangeboden bij ...
Vraag: Hoe noemt u het kleine voorwerp waaruit u koffie of thee drinkt? (kopje, kop, tas, zjat) (Vraag gesteld in 2018, ...
Vraag: Hoe noemt u een jonge groene ui die met het loof wordt geoogst en in bosjes wordt verkocht? (Gesteld ...
Taalkaart verspreiding meervoud leraar: leraren (Nederland) of leraars (België)
Vraag: Vul de juiste vorm in: 'De meeste _ gebruiken nieuwe technologie in de klas. (leraar mv)'? (gesteld in 2020, ...
Vraag: Hoe spreekt u het woord ‘loge’ uit? Bijvoorbeeld: ‘de loge in het theater'. (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 27, 3a) Artikel: Zone, ...
smakelijk, eet smakelijk, smakelijk eten, laat het smaken, lekker ite, eet ze
Vraag: Wat zegt u tegen uw tafelgenoten bij het begin van de maaltijd? (gesteld in 2017, Mini-onderzoekje 8, 7a) Artikel: ...
taalkaart met de betekenissen van middag: middaguur (België) of deel van de dag tussen 12 en 18 uur (Nederland)
Wanneer valt de middag? Met deze kaart voor ogen stel je je deze vraag nooit meer: wanneer valt die middag ...
Vraag: "Moest het morgen nog vriezen, ga dan zeker niet in openlucht kamperen." Stel: deze zin hoort bij een langere ...
Vraag: Hoe noemt u uw moeder als u haar aanspreekt? (Vraag gesteld in 2018, Mini-onderzoekje 15, 9a)Zie ook moeder: onderwerp ...
Vraag: Hoe noemt u uw moeder als u over haar praat? (Vraag gesteld in 2018, Mini-onderzoekje 15, 10a)Kaart bij het artikel ...
Taalkaart nachtjapon slaapkleed
Vraag: Hoe noemt u het lange kledingstuk uit 1 stuk dat vrouwen 's nachts dragen en dat boven- en onderlichaam ...
Vraag: Hoe wenst u uw huisgenoten een goede nachtrust toe? (gesteld in 2018, Mini-onderzoekje 14, 10a) Kaart bij artikel in ...
Vraag: Wat zegt u bij het begin van het nieuwe jaar? (Gesteld in 2016, Mini-onderzoekje 8, 1a) ...
Nieswensen
Vraag: Wat zegt u tegen iemand die net heeft geniest? (Gesteld in 2017 en 2020, Mini-onderzoekje 9, 1a) Artikel: Nieswensen ...
Vraag: Hoe noemt u het bol­vor­mig bak­sel, in olie ge­bak­ken. Wordt verkocht op kermissen. In Nederland vooral gebakken ter gelegenheid ...
taalkaart ontbijtkoek, peperkoek, kruidkoek, zoetekoek, lekkerkoek, pennepisse, pomkoek
Vraag: Hoe noemt u de lang­wer­pi­ge, in plak­ken ge­ge­ten koek, vaak met honingsmaak, voor bij het ont­bijt of bij de ...
Taalkaart opnieuw - overnieuw
Vraag: "Als je je password verkeerd invoert, moet je helemaal overnieuw beginnen." Stel: deze zin hoort bij een langere tekst, en ...
taalkaart: x man en een paardenkop
Vraag: Vul in: xx man en een paardenkop. Betekenis: heel weinig volk, bijna niemand. (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 23, 13a) Artikel in ...
Taalkaart Paaswensen
Paaswensen Vraag: Wat zegt u met Pasen? (Gesteld in 2016, Mini-onderzoekje 8, 3a) ...
Taalkaart verspreiding 'pief poef paf' (België) en 'pief paf poef' (Nederland)
Vraag: Wat zegt u? Pief-poef-paf / Pief-paf-poef (gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 16, 1a) Kaart 22 uit het boek Buurtaal. Praktische ...
Kaart: houten lepel in Vlaanderen, pollepel in Nederland
Vraag: Hoe noemt u de keukenlepel met meestal lange steel, om gerechten mee te roeren of te stampen. In hout? ...
Kaart grote lepel om soep uit de soeppot te scheppen: 'soeplepel' in Nederland, 'pollepel' in Vlaanderen
Vraag: Hoe noemt u de grote, diepe opscheplepel, meestal voor soep. In roestvrij staal? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 23, 5a) ...
Kaart feliciteren: proficiat, gefeliciteerd, goed gedaan
Vraag: Wat zegt u tegen iemand die net een knappe prestatie heeft geleverd (rijbewijs behaald, geslaagd voor een examen, mooi ...
Kaart toosten: proost, schol, santé
Toosten Vraag: Wat zegt u bij een toost, als iedereen het glas heft? (Gesteld in 2016, Mini-onderzoekje 8, 6a) Artikel: ...
Vraag: Hoe noemt u iemand met (licht/donker)rood haar (neutraal / positief)? (gesteld in 2022, Mini-onderzoekje 32, 1a) Kaart bij artikel ...
Vraag: Hoe noemt u roomijs op een stokje, bedekt met een laagje chocolade? (Vraag gesteld in 2018, Mini-onderzoekje 14, 5a)Artikel: ...
Vraag: Hoe spreekt u het woord 'roze' uit? Bijvoorbeeld: 'de kleur roze', 'dat huis is helemaal roze'. (gesteld in 2021, ...
Kaart over de tas die scholieren mee naar school nemen:
Vraag: Hoe noem je de tas met je schoolspullen die je mee naar school neemt? Tegenwoordig vaak een rugzak. (gesteld ...
Vraag: Hoe noemt u het metalen staafje, voorzien van buitendraad, dat je ergens in draait om iets te bevestigen? (schroef / ...
Vraag: Hoe noemt u de zoete, zachte, schuimachtige snoepjes, verkrijgbaar in allerlei kleuren en vormen? De bekendste vormen zijn mariabeeldjes en ...
Vraag: Hoe noemt u het sap van de bekende grote zuiderse vrucht met oranje schil en met vrij zoete smaak? (gesteld in ...
taalkaart sleutelkoord lanyard keycord houwtouw
Vraag: Hoe noemt u het lint of band met kleine musketonhaak om rond de hals te dragen en sleutels en ...
Vraag: Hoe noemt u de menselijke figuur die kinderen - en volwassenen - met sneeuw maken? (Vraag gesteld in 2022, Mini-onderzoekje ...
Vraag: Hoe spreekt u het woord 'sok' (korte kous) uit? Bijvoorbeeld 'Ik vind mijn sok niet'. (sok, zok, onbekende) (Vraag gesteld ...
Vraag: Welke uitdrukking(en) kent u voor speciale verjaardagen? (Vraag gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 16, 8a) ...
Vraag: Welke uitdrukking(en) kent u voor speciale verjaardagen? (Vraag gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 16, 8a) ...
Vraag: Welke uitdrukking(en) kent u voor speciale verjaardagen? (Vraag gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 16, 8a) ...
Vraag: Welke uitdrukking(en) kent u voor speciale verjaardagen? (Vraag gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 16, 8a) ...
Taalkaart Vlaanderen en Nederland met speculaas, speculoos, speculatie en taaitaai
Taalkaart speculaas / speculoos / speculatie / taaitaai Vraag: Hoe noemt u een sterk gekruide, oude soort koek, meestal − maar ...
Vraag: Hoe noemt u koolzuurhoudend mineraalwater? (spa rood / spuitwater / bruiswater) (Vraag gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 28, 6a) ...
Vraag: Hoe noemt u de S‑vormig omgebogen buis of koker, bv. als stankafsluiter in de afvoer van een vaste wastafel? (Vraag ...
Vraag: Wat betekent 'stemmig'? (sfeervol, gezellig, plechtig, ingetogen) (Vraag gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 27, 10a) ...
Vraag: Vul in: Hoe vaak werk jij elke week ___ ? (vanuit thuis / van thuis uit / vanuit huis / ...
trekker, wisser, aftrekker
Vraag: Hoe noemt u een voorwerp waarmee u, meestal na het dweilen, overtollig water verwijdert van een stenen vloer? (gesteld in 2016, ...
Vraag: Hoe noemt u een kledingstuk dat het bovenlichaam bedekt, meestal van wol gebreid maar ook wel gemaakt van katoen of ...
Vraag: Hoe noemt u het uiteinde (afbeelding) of eerste of laatste snede van een brood? (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 24, ...
Vraag: Hoe noemt u dit teken ! (waarmee u een uitroep markeert)? (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 26, 10a) Afbeelding 2 ...
Uitspraak 'ukelele'
Vraag: Hoe spreekt u de naam van het volgende instrument uit? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 25, 1a) Artikel: Ukelele ...
Vraag: Hoe noemt u de doek waarmee men het aanrecht en het fornuis (eventueel de borden en het bestek) met behulp ...
Vraag: Hoe noem je het toestel om mechanisch/automatisch de vaat te wassen? (gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 21, 6a) Artikel: Vaat of afwas? ...
Vraag: Wat kies u: onze raamkozijnen zijn helemaal in/van/uit hout? (Vraag gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 20, 2a) ...
taalkaartk met de verspreiding van van / vanaf / vanop een afstand
Vraag: Welk(e) voorzetsel(s) pas(sen) in de volgende zinnen? _ een afstand ziet dat huis er heel mooi uit. (gesteld in ...
Vragen: Wat zegt u tegen een jarige? (Vraag gesteld in 2014, Mini-onderzoekje 8, 4a en 2021 in 8bis, 4a) Hoe feliciteert ...
dialectkaart vlinder 2018
Vraag: Hoe wordt het insect met de grote, vaak kleurrijke, dunne vleugels doorgaans in uw woonplaats genoemd? (gesteld in 2018, Mini-onderzoekje 13, ...
Vraag: Wat betekent 'voortvarend'? (Vraag gesteld in 2022, Mini-onderzoekje 32, 5a) ...
dialectkaart vlinder 2018
Vraag: Hoe wordt het insect met de grote, vaak kleurrijke, dunne vleugels doorgaans in uw woonplaats genoemd? (gesteld in 2018, Mini-onderzoekje 13, ...
taalkaart wablieft, wat zeg je, ik begrijp je niet, sorry, pardon, wat
Niet begrepen Vraag: Hoe maakt u duidelijk dat u niet hebt begrepen wat uw gesprekspartner net heeft gezegd? (Gesteld in ...
taalkaart wachtwoord paswoord password
Vraag: "Als je je password verkeerd invoert, moet je helemaal overnieuw beginnen." Stel: deze zin hoort bij een langere tekst, en ...
Vraag: Hoe noemt u koolzuurhoudend mineraalwater? (spa rood / spuitwater / bruiswater) (Vraag gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 28, 5a) ...
Vraag: Wat betekent 'weerhouden'? (Vraag gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 19, 5a) ...
taalkaart volgorde werkwoorden in werkwoordelijke eindgroep
Vraag: Welke zin is goed / welke zinnen zijn goed? Wij vinden dat iedereen dat ooit eens __ (gedaan moet ...
Vraag: Vul in: Tijdens het laatste weekend van oktober schakelen we over naar (wintertijd, winteruur) (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 27, 8a) Artikel: ...
Taalkaart (witte) pompelmoes
Vraag: Hoe heet deze vrucht? (afbeelding pompelmoes - citrus maxima) (Gesteld in 2014, Mini-onderzoekje 2, 1) Artikel: Pompelmoezen, grapefruit en ...
taalkaart veel geblaat/gescheer/geschreeuw en weinig wol
Vraag: Wat zegt u? Veel xxx en weinig wol (gesteld in 2019, Mini-onderzoekje 16, 3a) Artikel: Geblaat of geschreeuw? Zeker ...
Kaart: saucijzenbroodje (Nederland), worstenbroodje (Vlaanderen)
Vraag: Hoe noemt u het broodje van fijn deeg, meestal bladerdeeg, met een sterk gekruid gemalen vlees erin gebakken? (gesteld ...
Vraag: Vul in: Tijdens het laatste weekend van maart schakelen we over naar (zomertijd, zomeruur) (gesteld in 2021, Mini-onderzoekje 27, 7a) Artikel: ...
Vraag: Hoe spreekt u het woord 'zone' uit? Bijvoorbeeld: 'dit is een gevaarlijke zone.'Hoe spreekt u het woord 'zone' uit? ...
Vraag: Wat betekent 'zonnebrand'? (Vraag gesteld in 2020, Mini-onderzoekje 19, 7a) ...

Reacties zijn gesloten.