Midden 2022 startte ik met mijn research voor wat uiteindelijk de audiodocumentaire Kinderen van het ABN zou worden. Het onderwerp moest nog grondig afgebakend worden en daarom sprak ik met zo veel mogelijk mensen die op de een of andere manier actief zijn geweest bij ABN-campagnes of in de neerlandistiek. Een van hen was Jos Wilmots.
Wilmots was tot 1998 hoogleraar aan het Limburgs Universitair Centrum, waar hij ook jarenlang zomercursussen voor studenten en docenten Nederlands uit Duitsland en Oost-Europa organiseerde. Hij had enkele jaren als docent Nederlands in Duitsland doorgebracht en had vlak voor zijn aanstelling in Frankfurt zelf een contrastief leerboek Duits-Nederlands gemaakt. Dat boek werd heel succesvol in Duitsland en later ook in Oost-Europa. Toen hij enkele jaren later op vraag van het LUC de eerste zomercursus organiseerde, was hij dan ook een bekende naam in de internationale neerlandistiek.
Tijdens ons interview vertelde hij met veel plezier over zijn kindertijd, zijn schooltijd, de band die hij als student Germaanse met professor Pauwels had, zijn ervaringen in Duitsland, zijn leerboek, de zomercursussen. Hij gaf zijn visie op het ABN, Poldernederlands versus Verkavelingsvlaams, taalvariatie en accenten. Het was een heel prettig, interessant en leerrijk gesprek. Wilmots is altijd al bijzonder gul geweest in het delen van zijn kennis.
Op 7 januari 2024 is Jos Wilmots op negentigjarige leeftijd overleden. Bij wijze van eerbetoon deel ik hier zijn verhaal zoals hij het zelf vertelde.
Inhoud
00:00 Opleiding en carrière
02:27 Eerste jaren in Duitsland en begin bij Limburgs Universitair Centrum
04:47 Ouders, kindertijd, schooltijd, jeugd, dialecten, Schoon Vlaams
08:35 Universiteit, professor Pauwels, uitspraak
11:00 Middelbaar onderwijs, belang ABN, geen concrete norm, sleeptoon
13:57 Pauwels: taalbeheersing, Paardekooper
18:00 Eerste versie leerboek, stencils, Frankfurt op voorspraak van Pauwels
20:13 Methode achter leerboek
21:01 Over jij, gij en u
22:22 Vlaming in Frankfurt, Vlamingen vs Nederlanders, correctie leerboek door Nederlander
25:47 Carrière van het leerboek: via Keulen naar Leipzig en Oost-Europa
28:34 Ontstaan en ontwikkeling zomercursus
33:48 Evolutie uitspraak VRT-Nederlands, cursus Duits op de VRT
36:14 Evolutie uitspraak Nederlands, Poldernederlands, Verkaverlingsvlaams Nederlands op Nederlandse televisie
