Taaladvies en woordenboeken
Tekstcorpora
Geschiedenis
Cultuurverschillen
Taalvariëteiten in België
Taalvariëteiten in Nederland
Uitspraak
Woordenschat
Voornaamwoorden
Werkwoorden en werkwoordvolgorde
Over ‘vervlaamsen’ en ‘verhollandsen’
Taalvariatie in het Duits
Taalvariatie in het Engels
Taalvariatie in het Frans
Taaladvies en woordenboeken
Online
Algemeen Nederlands Woordenboek (opvolger van het Woordenboek van de Nederlandse Taal)
Dikke Van Dale online (abonnement)
E-ANS, de elektronische versie van de Algemeen Nederlandse Spraakkunst
Onze Taal (de taaladviesdienst van het Genootschap Onze Taal)
Prisma Groot woordenboek Nederlands. Online Nederlands XL (abonnement)
Taaladvies van de Taalunie
Taaltelefoon
VRT Taal (de taalwebsite en taaladviezen van de Vlaamse openbare omroep)
Kennisbank Expertisecentrum literaire vertalingen (naslagwerken)
Boeken
Debrabandere, Peter (2018): Nederlands helder en correct. Praktische richtlijnen voor spreken en schrijven. Leuven
Renkema, Jan (2020), Schrijfwijzer. Amsterdam
Wingerden, Wouter van (2017), ‘Maar zo heb ik het geleerd! De waarheid achter 50 taalkwesties. Utrecht.
Tekstcorpora
gratis toegankelijk voor niet-commercieel gebruik. Je moet wel eerst een account aanvragen bij het Instituut voor de Nederlandse Taal.
Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) (uitgebreid corpus met teksten vanaf de jaren 1990. Er kan op taalgebied gefilterd worden.)
OpenSonar (corpus met diverse Nederlandstalige teksten: kranten, tijdschriften, ondertitels, transcripties van gesprekken, blogs, … Bevat 500 miljoen woorden. Er kan onder meer op taalgebied gefilterd worden.)
Geschiedenis
Online
ABN-kernen
Spellingoorlog: spellingstrijd tussen voor- en tegenstanders van de zogenaamde Commissiespelling in Vlaanderen (1839-1844)
Taalgrens in België
Rapport Taalunie: Variaties in het Nederlands: eenheid in verscheidenheid (2003)
Boeken en artikels
Langereis, Sandra (2014), De woordenaar: Christoffel Plantijn, ’s werelds grootste drukken en uitgever (1520-1589). Amsterdam (over de invloed van drukkers op de ontwikkeling van de standaardtaal)
Ooms, Miet (2020), NL, Belg. of allebei? Het vaststellen van ‘regiolabels’ in woordenboeken, in: Onze Taal 89 (te verschijnen)
Sijs, Nicoline van der (2004), Taal als mensenwerk: het ontstaan van het ABN. Den Haag
Sijs, Nicoline van der (2019), 15 eeuwen Nederlandse taal. Gorredijk
Willemyns, Roland (2003), Het verhaal van het Vlaams. Utrecht/Antwerpen
Cultuurverschillen
Online
Gerritsen, Marinel (2014), ‘Vlaanderen en Nederland: één taal, twee culturen?’, in: Neerlandia 1, 26-29
Gerritsen, Marinel (2014), ‘Vlaanderen en Nederland: waarom twee culturen en wat zijn de gevolgen in Vlaams-Nederlandse interacties?’, in: Neerlandia 2, 11-13
Lippens, Eric (2017), Uitbreiden naar België? 3 fouten die je moét voorkomen
Boeken en artikelen
Durnez, Gaston (1973), Kijk paps, een Belg! Leuven
Gerritsen, Marinel en Marie-Thérèse Claes (2017), Culturele waarden en communicatie in internationaal perspectief. Bussum
Matthys, Michaël (2018), Waarom Belgen gelijk hebben en Nederlanders gelijk krijgen. Belevenissen van buren over de grens. Amsterdam
Meyer, Erin (2015), The culture map. Decoding how people think, lead, and get things done across cultures. La Vergne (VS)
Reybrouck, David Van e.a. (2011), Beste buren. Belgen over Nederland en Nederlanders over België. Antwerpen
Rompuy, Wim Van (2020), ‘Eén schrijver, twee lezers’, in: Tekstblad 1, 22-23
Vandermeersch, Peter (2017), Ik zou zo graag van jullie houden: een Vlaming op zoek naar Nederland. Amsterdam
Wijk, Evert van (2016), Valse vrienden. Waarom Belgen en Nederlanders elkaar wel verstaan, maar niet begrijpen. Schiedam
Wouters, Paul (2015), Nederland – België. Met die buren heb je geen vrienden meer nodig. Rotterdam
Taalvariëteiten in België
Online
Daems, Jocelyne (2015): Wat dragen we vandaag: een hemd met blazer of een shirt met jasje?, in: Taal en Tongval 67 nr. 2, 307-342
Grondelaers, Stefan, Hilde Van Aken, Dirk Geeraerts (2001): ‘Inhoudswoorden en preposities als standaardiseringsindictoren. De diachrone en synchrone status van het Belgische Nederlands’, in: Nederlandse Taalkunde 6, 179-202
Boeken en artikelen
De Sutter, Gert e.a. (2017), De vele gezichten van het Nederlands in Vlaanderen. Een inleiding tot de variatietaalkunde. Leuven
Rys, Kathy, Johan Taeldeman en Johan De Caluwe (2006), ‘Tussentaal als natuurlijke omgangstaal in Vlaanderen’, in: Johan De Caluwe & Magda Devos (red.), Structuren in talige variatie in Vlaanderen, Gent, 19-34
Taalvariëteiten in Nederland
Online
Grondelaers Stefan, Roeland van Hout en Mieke Steegs (2010). ‘Evaluating regional accent variation in Standard Dutch’, in: Journal of Language and Social Psychology 29(1), 101-116 (over Haarlem en Dronten en waar het beste ABN wordt gesproken)
NOS (2016): ‘Lager loon voor mensen met dialect’
NOS (2017): Dealen met je dialect
NPO2 (2021): Worden mensen met een dialect of accent minder serieus genomen?
Stroop, Jan, Poldernederlands
Boek
Stroop, Jan (2010), Hun hebben de taal verkwanseld. Over Poldernederlands, ‘fout’ Nederlands en ABN. Amsterdam
Uitspraak
Online
Dutch++: Uitspraakverschillen België en Nederland
De Nederlandse r-klanken
Hendrickx, Ruud (2012), Taalcharter
Oostendorp, Marc van (2014): ‘Waarom wij niet netjes hebben leren spreken 75 jaar na de commissie-Bolkestein’, Onze Taal 83, 132-133
Smakman, Dick (2006), Standard Dutch in the Netherlands. A sociolinguistic and phonetic description. Leiden
Van de Velde, Hans, Marinel Gerritsen en Roeland van Hout (1995), De verstemlozing van de fricatieven in het Standaard-Nederlands. Een onderzoek naar taalverandering in de periode 1935-1993’, De Nieuwe Taalgids 99, 422-445
VPRO-gids: Wat u zegt (2017)
Welschen, Ad (2020), Aanvullend of aanvullend (over woordaccenten)
Woordenschat
Online
Taaldatabank GentVertaalt
Valse vrienden in Nederland en België (Wikipedia)
Vlaams woordenboek
Boeken en artikelen
Aalbrecht, Heidi en Pyter Wagenaar (2016), Gluren bij de buren: de leukste taalverwarringen tussen Vlamingen en Nederlanders, Utrecht
Begine, Sofie (2018), Wa zegt ge? Vlaamse spreektaal voor anderstaligen. Leuven
Jansen, Frank (2018) ‘Decemberwensen als afscheidgroet’, Onze Taal 87/12, 12-13
Gucht, Fieke Van der en Marten van der Meulen (2018), Het Groot Nederlands vloekboek. Slimmer schelden en vaardiger vloeken. Tielt
Gucht, Fieke Van der en Marten van der Meulen (2018), Het Groot Vlaams vloekboek. Slimmer schelden en vaardiger vloeken. Tielt
Permentier, Ludo en Rik Schutz (2015), Typisch Vlaams. 4000 woorden en uitdrukkingen. Leuven
Permentier, Ludo en Rik Schutz (2016), Met zoveel woorden. Gids voor trefzeker taalgebruik. Leuven
Sterkenburg, Piet van (2019), Rot zelf lekker op. Over politiek incorrect en ander ongepast taalgebruik. Schiedam
Wingerden, Wouter van en Pepijn Hendriks (2015),‘Dat hoor je mij niet zeggen!’ De allerbeste taalclichés. Amsterdam
Voornaamwoorden
Online
Audring, Jenny (2009): Reinventing Pronoun Gender. Amsterdam.
Delarue, Steven (2017), Hun zijn weer aan het zeuren
Direct duidelijk (Nederlandse overheid): Schrijftips over het gebruik van u en je
Kortom vzw: FAQ: ‘je’ of ‘u’: hoe spreek je je doelgroep aan?
Meulen, Marten van der (2017), Jij of u: wanneer gebruik je wat?, Neerlandistiek.nl
Oostendorp, Marc van (2018), Ooit wordt u een scheldwoord, Neerlandstiek.nl
Vermaas, J.A.M. (2002) Veranderingen in de Nederlandse aanspreekvormen van de dertiende t/m de twintigste eeuw. Utrecht
Vlaamse overheid: U of je?
Werkwoorden en werkwoordvolgorde
Online
Ooms, Miet (2015), Taaladvies.net in kaart gebracht. Taalverhalen (over moest en mocht)
Taaltelefoon: Werkwoordvolgorde (werkwoordsvolgorde, werkwoorden volgorde)
Artikel
Coussé, Evie (2006) ‘De Antwerpse connectie. De rol van het Antwerps in de verspreiding van Noord-Nederlands in Vlaanderen’, in Johan De Caluwe en Magda Devos, Structuren in talige variatie in Vlaanderen, 79-90 (over de rode en groene volgorde)
Over ‘vervlaamsen’ en ‘verhollandsen’
Online
Kingfisher Marketing: Handelen op de Nederlandse markt? Zo begin je eraan!
Kingfisher Marketing: Crossborder: België vs Nederland
Schrijf.be: Nedervlaams. Schrijf.be-white paper met richtlijnen voor het gebruik van Standaardnederlands, en voor vervlaamsing of verhollandsing
Over andere talen
Duits
Atlas zur Deutschen Alltagssprache. Université Liège und Universität Salzburg (website)
Leemann, Adrian, Stephan Elspaß, Robert Möller, Timo Grossenbacher (2017): Grüezi, Moin, Servus!: Wie wir wo sprechen. Hamburg
Engels
Katz, Josh (2020): Speaking American. How Y’all, Youse, and You Guys Talk : a Visual Guide. Boston.
Murphy, Lynne: Separated by a Common Language. Observations on British and American English by an American linguist in the UK (blog)
Murphy, Lynne (2018): The Prodigal Tongue: The Love-Hate Relationship Between British and American English. Londen
Frans
Avanzi, Mathieu: Français de nos régions (blog)
Avanzi, Mathieu (2017): Atlas du français de nos régions. Parijs
Avanzi, Mathieu (2019): Parlez-vous (les) français? Atlas des expressions de nos régions. Parijs
Boula de Mareüil, Philippe, Albert Rilliard en Frédéric Vernier: Atlas sonore des langues régionales de France (website)
