Bronnenlijst taalvariatie

Info en materiaal over taalvariatie in het algemeen

Literatuurlijst taalvariatie: https://taalverhalen.be/literatuurlijst-taalvariatie/

VRT Taal: https://vrttaal.net/taaldossier. Met dossiers over tussentaal, standaardtaal en dialecten.

Dialectloket: https://www.dialectloket.be/educatief/lesmateriaal/

Over tussentaal: suggesties, kenmerken, CGN
Over de verhouding standaardtaal – tussentaal – dialect: suggesties, link naar geluidsfragmenten van verschillende fragmenten
Reclamespots: over de relatie tussentaal – standaardtaal (onderzoek), met links naar spots
Jongerentaal: suggesties, links naar taalkaarten en de publicatie ‘Variatie(s) op je bord!
De dialectoloog in jou: suggesties om samen met leerlingen dialecten te onderzoeken en kaarten te maken

Man over Woord, onder meer over de ABN-campagnes en variatie

Website bij het boek Atlas van de Nederlandse Taal: https://www.atlasvandenederlandsetaal.com/

Universiteit van Vlaanderen: prof. Rik Vosters over taalvariatie: https://www.universiteitvanvlaanderen.be/college/wat-verraadt-jouw-taal-over-jouhttps://www.universiteitvanvlaanderen.be/college/wat-verraadt-jouw-taal-over-jou

Taalunie, taaladvies.net, taaladvies

Definitie standaardtaal Taalunie: https://taaladvies.net/wat-is-standaardtaal-algemeen/

Dossier van de Taalunie over taalvariatie in het algemeen: https://taalunie.org/dossiers/54/taalvariatie

Dossier van de Taalunie over standaardtaal en taalvariatie in het onderwijs: https://taalunie.org/dossiers/69/standaardtaal-en-talige-diversiteit-in-het-onderwijs

Toelichting over geografische variatie in standaardtaal Taalunie: https://taaladvies.net/wp-content/uploads/2021/05/Standaardtaal_en_geografische_variatie_2018-12.pdf

2003: https://taalunie.org/publicaties/94/variatie-in-het-nederlands-eenheid-in-verscheidenheid

2015: https://taalunie.org/publicaties/64/standaardtaal-en-geografische-variatie

2019: https://taalunie.org/publicaties/88/visie-op-taalvariatie-en-taalvariatiebeleid en https://taalunie.org/publicaties/61/implementatieplan-taalvariatiebeleid

2020: https://taalunie.org/dossiers/69/standaardtaal-en-talige-diversiteit-in-het-onderwijs

Taaladvies.net: Werkwijze: welke varianten hebben standaardtaalkarakter (algemeen): https://taaladvies.net/werkwijze-welke-varianten-hebben-standaardtaalkarakter-algemeen/

Hoe werkt taaladvisering: https://overtaal.be/mdocs-posts/jaargang-2017-nr-1/

Taaltelefoon: https://www.vlaanderen.be/taaladvies/

Genootschap Onze Taal: https://onzetaal.nl/taaladvies/

Wouter van Wingerden: Maar zo heb ik het geleerd. Van Dale Uitgevers 2017

De Scherpslijper (Iedereen Beroemd): https://www.youtube.com/results?search_query=youtube+scherpslijper

Belgisch-Nederlands en Nederlands-Nederlands

Dutch++: website over variatie in het Nederlands: https://userblogs.fu-berlin.de/dutch/

Klankleer van de Nederlandse taal (hoofdstuk 1 van de Algemene Nederlandse Spraakkunst): https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/topic-16043939199233545

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verschillen_tussen_het_Nederlands_in_Belgi%C3%AB,_Nederland_en_Suriname

Schrijf.be: Vlaamderlands. (e-book met de visies van 15 bekende en minder bekende ervaringsdeskundigen): https://beacon.by/schrijfbe/vlaamderlands

Taalkaarten: https://taalverhalen.be/over-taalvariatie/atlas-nederlandse-standaardtaal/

Over taal- en cultuurverschillen in de marketing in België en Nederland https://www.kingfishermarketing.be/blog/handelen-op-de-nederlandse-markt

Noordelijk taalgebruik in vertaalde Young Adult (blog Audrey) : http://www.theconfessionofabooknerd.be/bekentenis-ik-lees-graag-nederlands-maar-toch-koop-ik-minder-vertalingen/

Miet Ooms: Buurtaal. Praktische gids voor het Nederlands en België en Nederland. 2020

Minne Langedonck: Het culinaire Babel in het Nederlands -Taalvariatie bij voedingswaren in het Nederlandse taalgebied. Samenvatting masterscriptie 2009 (de link naar de scriptie zelf werkt helaas niet meer)

Annelies Nordin, Johanna Potargent, Ines Blomme e.a.: Nu versta ik je. Uitspraak Nederlands voor anderstaligen. Belgische en Nederlandse editie.

Spelen met registers

Wablieftprijs Duidelijke taal 2020: Steven Van Gucht (dialect, standaardtaal, vaktaal): https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/12/15/viroloog-steven-van-gucht-wint-wablieft-prijs-voor-duidelijk-taa/

Podcast ‘Bob’ van Audiocollectief SCHIK (BENL – NLNL – tussentaal/dialect (interviews)): https://collectiefschik.com/werk/bob-vpro/

Het YouTubekanaal van het Geluidshuis, met onder meer fragmenten uit de Heerlijke Hoorspelen: https://www.youtube.com/playlist?list=PL5qUPDaasINDZp7ZdLl5JwE-ht4EEI4Ct (Accenten (regionaal + ‘anderstalig’) en NLNL)

Vlaamse chattaal: De Decker, B. De dualiteit van Vlaamse tienerchattaal: Tussen internationale en lokale chatcultuur. In: Over Taal 2015, p. 90-93.

Goesting in Taal: Vlaamse spreektaal voor anderstaligen: https://nl.goestingintaal.com/

BE-NL variatie op YouTube

Bekende YouTubers

Dylan Haegens: https://www.youtube.com/watch?v=msSEd0ueX7M

Celine en Michiel: https://www.youtube.com/c/CelineMichiel/search?query=rare%20woorden

Ellenismyname/IrinaTouw: https://www.youtube.com/watch?v=u3r2CIzwaUA

JustJade: https://www.youtube.com/watch?v=nBsnF7f0EiQ

#JamillaBaidou: https://www.youtube.com/watch?v=jEXaf7o9cjU

Bekende Vlamingen en Nederlanders

K3: https://www.youtube.com/watch?v=OycvtybmIto&t=12s en https://www.youtube.com/watch?v=_upc7pTHDe4

Undercover, ‘Vlaams voor Beginners’: https://www.een.be/undercover/vlaams-voor-beginners-met-anna-en-elise

Acteurskoppel Tom Van Dyck (BE) en Alice Rys (NL) in een trailer voor ‘Leve de Lage Landen: https://www.youtube.com/watch?v=DYUjOoV5gLc

Ronald Koeman (Nederlandse voetbaltrainer) in een Belgische frituur: https://twitter.com/CroquetaPod/status/1343222138661175304

Andere

Stampmedia: https://www.youtube.com/watch?v=JvwUhwUaBXo

Lessenreeks voor anderstaligen (Bart de Pau / Tom Faes): https://www.learndutch.org/belgian-dutch-flemish/

Podcast Over Taal gesproken (eerste aflevering): https://podtail.com/podcast/over-taal-gesproken/over-gij-relaxen-en-de-vrijdagmiddagborrel-het-ned/ (ook op Spotify, iTunes e.d.)

Woordenschat

Algemeen Nederlands Woordenboek: https://ivdnt.org/woordenboeken/algemeen-nederlands-woordenboek/

Taaldatabank GentVertaalt: https://www.gentvertaalt.be/Taaldatabank/search

Vlaams woordenboek: http://www.vlaamswoordenboek.be/

Ludo Permentier en Rik Schutz: Met zoveel woorden. Gids voor trefzeker taalgebruik. Davidsfonds 2016

Ludo Permentier en Rik Schutz: Typisch Vlaams. 4000 woorden en uitdrukkingen. Davidsfonds 2015

Muziek

Osdorp Posse en ABN: Algemeen Beschaafd Nederlands: https://youtu.be/VKZAEW7Jet4

S10 ft. Zwangere Guy: Achter ramen: https://youtu.be/0ZHaigUADFM

Robert Long en Margriet Hermans: Een heel verschil: https://youtu.be/9LJfItmSqao

Diggie Dex en Eva De Roovere: Slaap lekker (fantastig toch): https://youtu.be/T6YE5h2Xtow

Status en oordelen

Joop van der Horst: Het einde van de standaardtaal: een wisseling in Europese taalcultuur. 2008

Nicoline van der Sijs: Taalwetten maken en vinden. Het ontstaan van het Standaardnederlands. 2021

KLAAR (VRT voor jongeren): prof. Freek Van de Velde over grammaticaregels en normen: https://www.youtube.com/watch?v=5HIVMBwzQDo

20ste eeuw

Over Maarten van Nierop (auteur van ‘Honderd hardnekkige Belgicismen’): http://users.telenet.be/taalvandaal/vannierop.htm

Hier spreekt men Nederlands (Van algemeen nut): https://www.youtube.com/watch?v=rZkqP4GDHr8&t

21ste eeuw

Status Nederlands op VRT: https://vrttaal.net/nieuws/taalcharter en https://www.standaard.be/cnt/dmf20140212_00975993

Discussie op VRT Taal (Facebookgroep) over de en het: https://www.facebook.com/groups/vrttaal/permalink/1259421794159960

Discussie op VRT Taal (Facebookgroep) over inversie of geen inversie na ‘ofwel’: https://www.facebook.com/groups/vrttaal/permalink/2458318697603591

Ruud Hendrickx over rundvlees / rundsvlees: https://vrttaal.net/column/en-toch-eet-ik-rundsvlees

Miet Ooms over ‘Gympjes’ (column): https://vrttaal.net/column/gympjes

Miet Ooms over ‘K3’ (column): https://vrttaal.net/in-de-kijker/k3

Podcast ‘De norm, niet meer normaal?’ van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (2021): https://kantl.be/agenda/de-norm-niet-meer-normaal-tweedelige-podcast

YouTuber Acid over zijn unieke accent: https://www.goplay.be/video/de-cooke-verhulst-show/acid-reageert-op-opmerkingen-over-dialect-het-is-gecontroleerde-schizofrenie

Nederlands-Nederlands

Hoe begrijpelijk zijn Nederlandse presentatoren? (VPRO-gids 2017): : https://www.vpro.nl/lees/artikelen/2017/wat-u-zegt.html

Uit het tijdschrift Onze Taal, oktober 2021: een peiling naar de verstaanbaarheid van Nederlandse acteurs: